ΠΥΡΓΙ

Το Πυργί είναι ένα προσωπικό όραμα που πραγματώθηκε. Ένα όραμα της πολύτροπης, ευγενικής αρμονίας και ωραιότητας της παραδοσιακής Ελλάδας, σε όλες τις αρχιτεκτονικές και διακοσμητικές παραλλαγές της. Χρειάστηκαν σαράντα χρόνια αδιάκοπης εργασίας και προσπάθειας με τη βοήθεια εντοπίων τεχνιτών για να γίνει το όραμα πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που αποτελεί και ένα προσωπικό αφιέρωμα στο αιώνιο ελληνικό πνεύμα.

Το Πυργί παίρνει το όνομά του από τους δυο μικρούς πύργους που είναι το κύριο αρχιτεκτονικό του γνώρισμα και αποτελείται από δύο παραδοσιακά χωριάτικα σπίτια και τα ερείπια ενός στάβλου που χρονολογούνται από την εποχή της τουρκοκρατίας, στις αρχές του 19ου αιώνα. Αρχικά τα κτίρια ήταν ανεξάρτητα μεταξύ τους. Ενώθηκαν όμως σε ένα ενιαίο συγκρότημα κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο επισκέπτης δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα νέα από τα παλαιά κτίσματα αφού και οι νέες κατασκευές κτίσθηκαν ακριβώς με την ίδια ελληνική πατροπαράδοτη τεχνοτροπία.

Σημαντικό είναι οι επισκέπτες να έχουν υπόψη τους ότι το Πυργί δεν είναι μια ακριβής αναστήλωση παλαιών ελληνικών παραδοσιακών σπιτιών. Είναι μάλλον μια αναδιαμόρφωση ελληνικών λαϊκών και αρχιτεκτονικών στοιχείων καθώς και αντικειμένων, ώστε να προβληθεί η πηγαία ομορφιά τους και η πρακτική τους αξία.

Το Πυργί προβάλλει ως εκθέματα κυρίως ελληνικά λαϊκά αντικείμενα καθημερινής χρήσεως, σπάνια έπιπλα, χαρακτηριστικά χαλιά, χωριάτικες γούρνες, κιούπια, μυλόπετρες, υπέρθυρα, μια αξιόλογη συλλογή κεραμικών, ζωγραφικά έργα και χαρακτικά που απεικονίζουν ιστορικά γεγονότα της νεότερης Ελλάδας, καθώς και διάφορα σημαντικά ευρήματα της αρχαιότητας και Βυζαντινές και Μεταβυζαντινές εικόνες από διάφορες περιοχές του ελλαδικού χώρου. Ανάμεσα στα παραδοσιακά εκθέματα υπάρχουν επίσης και ορισμένα σπάνια δείγματα ξένης επιπλοποιίας (π.χ. Ιταλικά, Γαλλικά και Ισπανικά έπιπλα του 18ου και 19ου αιώνα) που συμβαδίζουν με την ελληνική διακοσμητική παράδοση. Έλληνες καπετάνιοι της εποχής εκείνης έφερναν στα σπίτια τους, ιδιαίτερα στα νησιώτικα αρχοντικά, αξιόλογα έπιπλα που αγόραζαν από την Ευρώπη στα ταξίδια τους.

Οι κήποι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του όλου συγκροτήματος, με ανοικτή επικοινωνία μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Μια από τις πιο αξιόλογες ιδιομορφίες των κήπων είναι οι εξωτερικοί τοίχοι, κτισμένοι με την πατροπαράδοτη τέχνη της «ξερολιθιάς», την ωραία αυτή λαϊκή τεχνοτροπία που κινδυνεύει να εξαφανισθεί εντελώς επί των ημερών μας. Οι κήποι βασικά διατηρούν μια απλή φυσική μορφή, με αντιπροσωπευτικά ελληνικά δέντρα και φυτά όπως κυπαρίσσια, πεύκα, ιούδες (κουτσουπιές), δάφνες, λυγαριές, βαλανιδιές, χαρουπιές, σχοίνους, λεμονιές, αμυγδαλιές, διάφορα κακτοειδή, μπουκαμβίλιες, τριανταφυλλιές, γεράνια, δεντρολίβανο, λεβάντα, κλπ. και έχουν εμπλουτισθεί με πολλά αρχαία και λαογραφικά στοιχεία.

Το Πυργί έχει επανειλημμένα προβληθεί σε πολλές ελληνικές και ξένες εφημερίδες και περιοδικά ως ένα από τα ωραιότερα και πιο πρωτότυπα σπίτια του κόσμου. Το όλο έργο αποσκοπεί τόσο στην εξύμνηση του ελληνικού παρελθόντος, όσο και στο να παροτρύνει τους σύγχρονους Έλληνες να σώζουν και να διατηρούν την εθνική τους κληρονομιά.

«Το βασικότερο σε ένα σπίτι είναι η μονιμότητά του» είπε κάποτε ο H.L. Menchen. Το πρώτιστο στο Πυργί είναι η μονιμότητα του ελληνικού πνεύματος μέσα στους αιώνες.

«Η αλήθεια είναι ομορφιά, η ομορφιά αλήθεια», διακήρυξε ο John Keats στην περίφημη «Ωδή σε μια Ελληνική Υδρία». Αυτή η απλή, ωστόσο παντοτινή αλήθεια, είναι επίσης το θεμελιώδες μήνυμα του Πυργί προς τους ανθρώπους.

Ίων Βορρές, Ιδρυτής του Μουσείου Βορρέ.